İster günlük hayatta ister iş hayatımızda olsun ‘multitasking’ kavramı son zamanlarda çok karşılaşılan ve çoğumuzun hayatında yer eden bir kavram. Etkileri ise günden güne çeşitli araştırmalar yapılarak tartışılmakta. Multitasking gerçekten de iyi bir şey mi?

Multitask Ne Demek?

Multitasking ne demek diye bakacak olursak; multitasking Türkçesi ‘aynı anda birden çok iş yapmak, çoklu görev’ anlamına gelir.  Yaşamın kargaşası içinde ilerlerken genelde sadece tek bir işle meşgul olmayız. Arabada giderken mesajlaşmak ya da arkadaşlarımızla sohbet ederken sosyal medyada gezinmek gibi aslında çok da hayatımızın içinde olan durumlar bulabiliriz. Bu durum çalıştığımızda da geçerlidir. Örneğin iş yerinde telefon görüşmesi yaparken aynı anda bilgisayardan bir işe bakıyor olabiliriz. Günümüzün rekabetçi yapısı, verilen işlerin çokluğu gibi durumlar buna sebep oluyor olabilir. Belki de terfi almak istiyor ve bu yüzden performansınızı en yükseğe çıkarıp patronunuzu etkilemeye çalışıyor olabilirsiniz. Zamanı en iyi şekilde kullanmaya ve böylelikle de size verilen işleri en kısa zamanda halletmeyi deniyor da olabilirsiniz.

İş Hayatında Multitasking Örnekleri

Hem iş yerinde hem de günlük yaşantımızda çoklu işlerle o kadar meşgul oluruz ki bu bize normal gelir, artık otomatik olarak yaparız. Bundan dolayı da fark etmiyor olsanız bile multitasking kavramının birçok örneğini siz de yapıyor olabilirsiniz.

• Toplantı sırasında sürekli not almak,
• Birini selamlarken telefonla konuşmak,
• Bir toplantı sırasında e-posta göndermek,
• Çocuklara ev ödevlerinde yardım ederken işleri bitirmeye çalışmak,
• Bir şey izlerken mail yazmak,
• Yemek yerken yazı okumak,
• Aynı anda birden fazla iş hazırlama,
• İşle ilgili diğer görevlere katkıda bulunurken bir sunum hazırlamak,
• Bilgisayar sistemine veri girerken müşterilerle telefonla konuşmak

gibi pek çok örnek bulmak mümkün. Aynı anda birden fazla işle meşgul olma durumu bütün hayatımıza yer etmiş gibi gözüküyor. Peki, bu gerçekten ne kadar etkili ve sağlıklı?

Multitasking Düşündüğünüz Kadar İyi Olmayabilir!

Bu çoklu görevleri gerçekleştirirken amacımız zamandan tasarruf etmek, daha çok işi vaktinde halletmektir. Ne kadar çok işi aynı anda yaparsak o kadar hızlı olacağımızı düşünürüz. Ancak bunun doğruluğu o kadar da fazla değildir.

Beyin Yapımız ve Çoklu Görev

Çoklu görevler beynimizin yapısına uygun değildir çünkü beyin tek bir işle meşgul olmak ister. Yani aslında çoklu görevler yaparken beynimizi buna zorlamış oluyoruz. Bu durum psikolojimizi etkiler ve stres seviyesinde artış meydana gelir. Bilişsel aşırı yüklenme, beynimizi ve tepki sürelerimizi köreltiyor. Yapılan bir araştırmaya göre, sürekli çoklu görev aslında beyninize zarar veriyor. Düzenli olarak çoklu görev yapan kişilerin, beyinlerinin empati, bilişsel kontrol ve duygusal kontrolden sorumlu olan bölgesinde daha düşük beyin yoğunluğuna sahip olduklarını keşfettiler.

Verimlilikte Düşüş

Size ‘Multitasking verimliliği nasıl etkiler’ diye bir soru yöneltmiş olsaydık muhtemelen olumlu cevap verirdiniz. Ama araştırmalar bunun tersini gösteriyor. Aslında verimimizi artırmak için yaptığımız çoklu görevler bırakın zamandan tasarrufu, bize tersi bir etki sağlayarak verimliliğimizde azalmaya neden oluyor. Araştırmalar, çoklu görevlerin üretkenliği %40 oranında düşürdüğünü bulguluyor. Yani çoklu görevler, bizi o kadar da üretken kılmıyor gibi gözüküyor. Çünkü birçok işle meşgul olduğumuz için tam anlamıyla hiçbirine odaklanamamış oluyoruz. Bu durum da o işleri tekrarlamamızı gerektirip vakit kaybettiriyor.

Öğrenme Beceriniz

 Tekrarlı olarak sürekli çoklu işler yapmak öğrenme becerimizde düşüşe neden olabilir. Yine yapılan bir araştırmaya bakacak olursak bilişsel olarak çoklu görev yapan kişilerin, IQ puanlarının sanki esrar kullanmış ya da bütün gece uyumamış gibi düşüşe uğradığını gözlemlemiş. Tüm bu çoklu görevler zamanla zekanızı azaltıyor. Neyin önemli olup neyin olmadığını bilme yeteneğinizi kaybetmenize neden olur.

Kalitede Düşüş

Yani aslında biz kaliteyi artırmak ve işimizi en iyi şekilde yapmaya çalışırken aslında multitasking tam tersi bir etkiye sebep olur. Yapılan bir araştırma, çoklu görevin çalışan performansını düşürdüğünü, projeleri daha uzun süre sürdürdüğünü ve yapılacaklar listeniz olmadığı için paniğe neden olan bu birikimi yarattığını ortaya koydu. Çoklu işlerde hiçbir işe tam anlamıyla odaklanamadığınız için işleriniz daha baştan savma olur.

Bağlantı Kurma Yeteneğiniz

Çoklu görev, bir şeyleri hatırlama yeteneğinizi azaltır ve bu iş hayatı için tehlikelidir. Çoklu görev yaptığınızda ne yaptığınızı hatırlamakta zorlanmanız, öğrendiklerinizi yeni bağlamlara yerleştirmekte zorlandığınızı gösterir. Okurken ve araştırırken çoklu görev çalışmıyor. Bu durum sizi önceki içeriği ve araştırmayı geri dönüştürme yeteneğinden yoksun bırakır, yani daha fazla çalışma ve zaman gerektirir.

Daha Fazla Efor

Çoklu görev yapan kişiler genelde bu sayede işle uğraşma sürelerinin azalacağını düşünürler. Ancak bu o kadar da doğru değildir. Çünkü görevler arası değişimde kafamız karışır, nerede kaldığımızı bilemeyiz ve görevler arası geçişte zorlanırız. Normalde yapmayacağınız birçok hatayı yaptığınızı fark edersiniz ve bundan dolayı yeniden çalışmamız gerekebilir. Yani aslında bize zaman kazandıracağını düşündüğümüz multitasking, tam tersi bize zaman kaybettirir ve daha çok çalışmamıza neden olur. 

Multitasking Yerine Neler Yapabilirsiniz?

Görüldüğü gibi aslında multitasking, düşündüğümüz kadar da iyi ve etkili bir durum değil. O zaman işlerimizi daha verimli hale getirebilmek için başka yollar tercih edebilir ve böylelikle işlerimizi daha kaliteli ve iyi yapabiliriz.

• Faaliyetleri doğru şekilde ayarlayın. Her ne kadar çoklu görevler o kadar iyi olmasa da bazen yapmamız da gerekebilir. Böyle durumlarda 2 karmaşık işi aynı anda yapmak yerine bir karmaşık ve bir basit işi aynı anda yapabilirsiniz. Örneğin yüksek bilişsel aktivitelerle fiziksel aktiviteleri birleştirebilirsiniz. Yoğun düşünceler içerisinde misiniz? Öyleyse bunları yürüyüş yaparken düşünebilirsiniz. Çoklu görevler yapacakken 2 bilişsel görevi eşlememeye çalışın.
• Alışkanlığı bırakın. Çoklu görev bir alışkanlık olabilir. Öyle ki bir süre sonra “görev yapma” anlamı bile olmadan saf bir oyalanma haline gelebilir. Bu yüzden olabildiğince yaptığınız çoklu görevleri fark edip bunların önüne geçebilirsiniz.
• Hayır demeyi öğrenin. İşiniz başınızdan aşkın ve çok yoğunken bir arkadaşınız sizden bir istekte mi bulundu? Hayır demeyi öğrenmeniz psikolojiniz için de önemlidir. Bununla birlikte hayır demekte zorlandığınızda arkadaşınızın işi dahil olmak üzere işleriniz birikebilir ve  tüm işleri daha baştan savma yapmak zorunda kalabilirsiniz.
• Dikkatinizi dağıtacak unsurlara önlem alın. Tam işinize yoğunlaştınız ve onu güzelce yapıyorsunuz. Tam o sırada o da ne? Telefonunuzun ışığı yanıyor ve gelen mesaja bakıyorsunuz. Sonrasında telefonu elinize almışken sosyal medyada dolaşmaya başlıyorsunuz. İşinizi yaparken aynı anda telefonunuza da bakmaya başladınız ve sonucunda işinizden istediğiniz sonucu alamadınız. İşte bu nedenden dolayı dikkatinizi dağıtacak diğer nesneleri kapamak, işinize daha çok odaklanabilmenizi sağlayacaktır.
• İş ve örgüt psikoloğunuzla görüşün. İş yerinizde çalışan bir iş psikoloğu varsa ona bu konuda danışıp verimliliğinizi artırmak için neler yapabileceğinize birlikte göz atabilirsiniz. İş psikoloğu, örgüt psikoloğu, çalışma psikoloğu gibi iş psikolojisi ve ruh sağlığı uzmanları sizleri doğru çalışma yöntemleri hakkında bilgilendirebilir. Well’n Work iş psikolojisi alanındaki çalışmalarıyla bu konuda sizlere ve şirket çalışanlarına yardımcı olmaktadır.

İş Yerinde Tükenmişlik Sendromu Yaşamak yazımızı okumak için buraya tıklayın.